Jak poprawnie parzyć zioła, aby nie tracić ich właściwości leczniczych

Poprawne parzenie ziół jest kluczowe, aby zachować ich właściwości lecznicze. Wiele osób popełnia błędy, które mogą prowadzić do utraty cennych składników aktywnych. Zioła mogą różnić się między sobą pod względem temperatury i czasu parzenia, dlatego warto poznać kilka podstawowych zasad.

Temperatura wody

Nie każde zioło można parzyć wrzątkiem. Wysoka temperatura może zniszczyć niektóre substancje aktywne, jak witaminy czy olejki eteryczne. Ogólnie przyjmuje się, że większość delikatnych ziół, takich jak melisa, mięta czy rumianek, najlepiej parzyć wodą o temperaturze 80–90°C. Zioła o twardszych częściach (np. korzenie, kora) mogą wymagać wrzątku lub nawet gotowania.

Czas parzenia

Czas parzenia to kolejny ważny czynnik. Zbyt krótki może sprawić, że napar będzie słaby i nie spełni swojej funkcji, natomiast zbyt długi może prowadzić do utraty smaku i nadmiernego wydzielania garbników, co sprawi, że napar będzie gorzki.

• Liście i kwiaty: Najczęściej wymagają krótszego parzenia – 5–10 minut.
• Korzenie i kora: Wymagają więcej czasu, od 15 minut do nawet 30 minut. W niektórych przypadkach lepiej gotować je przez 10-15 minut zamiast parzyć.

Zasada pod przykryciem

Zawsze parz zioła pod przykryciem. Dzięki temu olejki eteryczne, które są jednymi z najcenniejszych substancji leczniczych, nie ulatniają się z parą. Jeśli zaparzysz zioła bez przykrycia, tracisz część ich dobroczynnych właściwości.

Odpowiednia ilość ziół

Zbyt mała ilość ziół w stosunku do wody spowoduje, że napar będzie zbyt słaby, a zbyt duża – że może stać się zbyt intensywny i trudny do wypicia. Zazwyczaj stosuje się 1 łyżkę stołową suszu na 250 ml wody, co odpowiada jednej szklance naparu. W przypadku świeżych ziół może być konieczne użycie większej ilości, np. dwóch łyżek.

Unikaj metalowych sit

Choć metalowe sitka są popularne, zaleca się unikanie ich przy parzeniu ziół, zwłaszcza tych bogatych w olejki eteryczne, ponieważ mogą one wchodzić w reakcje z metalem i obniżać jakość naparu. Lepszym wyborem są sitka bambusowe lub plastikowe, ewentualnie bawełniane woreczki.

Świeże czy suszone?

Świeże zioła często zawierają więcej składników aktywnych niż suszone, ale ich parzenie może wymagać dłuższego czasu lub większej ilości, ze względu na wyższy poziom wilgoci. Suszone zioła są wygodniejsze w przechowywaniu i szybciej oddają swoje właściwości do naparu.

Przykład parzenia

Na przykład, aby przygotować napar z rumianku, który działa uspokajająco i łagodząco na układ pokarmowy, zaleca się zalanie 1 łyżki suszonych kwiatów wodą o temperaturze ok. 85°C i parzenie przez 10 minut pod przykryciem. Natomiast korzeń mniszka lekarskiego, który wspomaga trawienie i oczyszcza wątrobę, najlepiej gotować przez 10 minut, a następnie parzyć pod przykryciem przez kolejne 10 minut.

Zioła o specyficznych wymaganiach

Niektóre zioła mają specyficzne wymagania co do parzenia. Na przykład:

• Pokrzywa: Można ją zalać wrzątkiem, ale parzenie nie powinno przekraczać 10 minut, aby uniknąć goryczy.
• Szałwia: Najlepiej parzyć ją w wodzie o temperaturze 70-80°C, ponieważ wrzątek niszczy część cennych związków.

Artykuł autorstwa: zdrowa-natura.pl